Belasting­plannen 2026: gevolgen voor geven & nalaten

De maatregelen rondom geven en nalaten zijn enerzijds bedoeld om zaken te vereenvoudigen en anderzijds om fiscale constructies in de praktijk tegen te gaan. Positief is dat de voorstellen er ook voor zorgen dat de wetgeving beter aansluit bij deze tijd van samengestelde gezinnen en verschillende samenlevingsvormen.

Afschaffing fiscale voordelen bij ongelijke verdeling (huwelijks)gemeenschap

Tot nu toe was het mogelijk om bij een scheiding of overlijden een ongelijke verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap (bijvoorbeeld 90:10) af te spreken, zonder dat dit werd belast. Dat leidde in de praktijk tot constructies waarbij je vermogen strategisch kon verdelen om erfbelasting te beperken of alimentatieverplichtingen te vermijden.

Vanaf 1 januari 2026 wordt dit aangepakt. Ontvang je meer dan de helft van de gemeenschap, dan wordt dit deel belast met erf- of schenkbelasting. Dat geldt ook bij een finaal verrekenbeding. De regeling treedt in werking bij scheiding of overlijden, ongeacht wanneer de ongelijke breukdelen zijn afgesproken.

Let op!

  • Voor ongelijke verdelingen die vóór 16 september 2025 zijn overeengekomen, geldt overgangsrecht.
  • Wordt de verdeling later aangepast, dan vervalt dit overgangsrecht direct.
  • De regeling geldt ook voor geregistreerde partners en samenwonenden.
Nanda Verhoeven
Nanda Verhoeven Senior adviseur kwaliteit & vaktechniek

Gelijke behandeling van biologische en juridische kinderen

Op dit moment moet je binnen acht maanden na overlijden aangifte erfbelasting doen. In de praktijk blijkt dat vaak te kort, omdat nog niet alle gegevens beschikbaar zijn. Daardoor worden vaak aanslagen met belastingrente opgelegd.

Vanaf 1 januari 2026 wordt de aangiftetermijn verlengd naar twintig maanden. Doe je tijdig aangifte binnen die termijn, dan wordt er geen belastingrente berekend. Deze nieuwe termijn geldt alleen bij overlijdens op of na 1 januari 2026.

Is twintig maanden toch te kort? Dan kun je eenmalig vier maanden extra uitstel aanvragen. Let op: over dit extra uitstel wordt wél belastingrente berekend, en ook de Belastingdienst krijgt dan vier maanden langer de tijd om een aanslag of navorderingsaanslag op te leggen.

Erfbelasting: langere aangiftetermijn en aanpassing belastingrente

Op dit moment moet je binnen acht maanden na overlijden aangifte erfbelasting doen. In de praktijk blijkt dat vaak te kort, omdat nog niet alle gegevens beschikbaar zijn. Daardoor worden vaak aanslagen met belastingrente opgelegd.

Vanaf 1 januari 2026 wordt de aangiftetermijn verlengd naar twintig maanden. Doe je tijdig aangifte binnen die termijn, dan wordt er geen belastingrente berekend. Deze nieuwe termijn geldt alleen bij overlijdens op of na 1 januari 2026.

Is twintig maanden toch te kort? Dan kun je eenmalig vier maanden extra uitstel aanvragen. Let op: over dit extra uitstel wordt wél belastingrente berekend, en ook de Belastingdienst krijgt dan vier maanden langer de tijd om een aanslag of navorderingsaanslag op te leggen.

Vereenvoudiging 180-dagenfictie

Op dit moment geldt: ontvang je een schenking en overlijdt de schenker binnen 180 dagen, dan wordt die schenking alsnog tot de erfenis gerekend. Je moet nu eerst schenkbelasting betalen, die later wordt verrekend met erfbelasting. Dit is onnodig ingewikkeld.

Daarom vervalt de aparte aangifte schenkbelasting vanaf 1 januari 2026. De schenking wordt dan direct meegenomen in de erfbelasting. Dit geldt alleen voor schenkingen die zijn gedaan ná 5 juli 2025.

Heb je al schenkbelasting betaald en overlijdt de schenker onverwacht binnen 180 dagen? Dan vermindert de Belastingdienst de aanslag automatisch en krijg je het bedrag terug.

ANBI’s verplicht tot digitale publicatie

Vanaf 2026 moeten Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI’s) hun publicatiegegevens niet alleen op de eigen website zetten, maar ook digitaal aanleveren via een centraal portaal van de Belastingdienst.

Er komen twee portalen:

  • Portaal-ANBI: openbaar toegankelijk voor iedereen.
  • ANBI Toezicht: niet openbaar, bedoeld voor controle door de Belastingdienst.

Doel van deze maatregel is meer transparantie en beter toezicht, zonder dat dit leidt tot extra administratieve lasten voor de ANBI zelf. Volgens de planning gaat de publicatieplicht via het portaal in per 1 januari 2029 en de toezichtfunctie per 1 januari 2030.

Disclaimer: bij de samenstelling van dit artikel is naar uiterste betrouwbaarheid en zorgvuldigheid gestreefd. Onze organisatie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden en de gevolgen hiervan. Let op! Dit document dient slechts te worden gebruikt ter indicatie. Gedurende de parlementaire behandeling kunnen de wetsvoorstellen nog wijzigen.

Whitepaper

Prinsjesdag: dit kan je in 2026 verwachten op fiscaal gebied

Op Prinsjesdag, 16 september 2025, zijn de belastingplannen voor 2026 bekendgemaakt. Welke wijzigingen zijn er op fiscaal gebied? We nemen je mee.