Wat te doen met box 3?

De huidige belastingheffing over het vermogen in box 3 (vermogensrendementsheffing) kan niet door de beugel. De Hoge Raad heeft in de massaalbezwaarprocedures bepaald dat het werkelijk behaalde rendement in box 3 dient te worden belast, en niet het fictieve rendement. Wat betekent dit voor jou?
Geen update missen

Compensatie via het rechtsherstel?

Update voorlopige percentagesDe voorlopige percentages, die ten grondslag liggen aan de vaststelling van het fictieve rendement van je vermogen voor de berekening van jouw voorlopige belastingaanslag 2024, zijn bekendgemaakt.

De staatssecretaris heeft, naar aanleiding van het Kerstarrest, collectief uitspraak gedaan voor de massaalbezwaarprocedures over box 3 voor de jaren 2017 tot en met 2020. Inmiddels is compensatie geboden voor de (tijdige) bezwaarmakers: het rechtsherstel. Er lopen nu (proef)procedures met – kort gezegd – twee vragen:

  1. Komen niet-bezwaarmakers ook in aanmerking voor rechtsherstel? Hiervoor is de dient de massaal-bezwaarprocedure-plus. 
  2. Wat bedoelt de Hoge Raad in het Kerstarrest precies met ‘werkelijk rendement in box 3’, zodat getoetst kan worden of het geboden rechtsherstel voldoende is?

We behandelen met je: 

Renate Ekhart
Renate Ekhart Senior adviseur kwaliteit & vaktechniek
Specialist op het gebied van belastingheffing
Niets is zo veranderlijk als de belastingwetgeving, dat maakt het zo uitdagend. Het raakt ons allemaal, zeker omdat de gevolgen ervan impact hebben op de onderneming en privé, die bij ondernemers communicerende vaten zijn. Het moet een beetje ‘in’ je zitten om het leuk te vinden om de ontwikkelingen te blijven volgen, de gevolgen en kansen in kaart te brengen en die op een begrijpelijke manier te delen. En dat geldt zeker voor mij.
Neem contact op

De berekening in box 3 over 2017 - 2022

De nieuwe berekening van de box 3-heffing gaat uit van forfaitaire rendement voor drie vermogensgroepen:

  • Banktegoeden; daarvoor geldt een forfait dat gebaseerd is op de gemiddelde rente op deposito’s.
  • Overige bezittingen (onder meer beleggingen en onroerend goed); daarvoor wordt uitgegaan van het wettelijke forfait uit rendementsklasse II.
  • Schulden; daarvoor wordt uitgegaan van de gemiddelde hypotheekrente.

We hebben de percentages per categorie door de jaren heen op een rij gezet.

  2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024

Banktegoeden: rente % deposito's DNB

0,25 0,12 0,08 0,04 0,01 0,00 0,92 1,03
Schulden: hypotheekrente 3,43 3,2 3,0 2,74 2,46 2,28 2,46 2,47
Overige bezittingen: langetermijnrendement 5,39 5,38 5,59 5,28 5,69 5,53 6,17 6,04

 

Op basis van de forfaitaire rendementspercentages van de verschillende vermogensgroepen wordt het totale nieuwe forfaitaire rendement berekend. Dit vormt de basis voor de berekening van de nieuwe box 3-heffing. Deze geldt voor zowel het rechtsherstel in de periode 2017 – 2020 als de overbruggingswet die 1 januari 2023 is ingevoerd.

Als deze nieuwe box 3-heffing lager is dan de box 3-heffing volgens de wettelijk bepaling, zal dit leiden tot een teruggave van inkomstenbelasting. Is de nieuwe box 3-heffing gelijk of hoger dan de box 3-heffing volgens de wettelijke bepalingen, dan volgt geen teruggave. Je hoeft voor de 2017-2022 echter ook niet bij te betalen.

Tijdig bezwaar ingediend over 2017-2020?

Heb jij tijdig bezwaar gemaakt tegen de belastingheffing in box 3 over de jaren 2017 tot en met 2020? 

Als je binnen de doelgroep van het rechtsherstel valt, heb je inmiddels bericht gehad van de Belastingdienst. Dat kan dus óf een teruggave inkomstenbelasting zijn óf het bericht dat je geen recht hebt op een teruggave.

Niet eens met teruggave?

Als je het niet eens bent met de teruggave of het feit dat je geen teruggave krijgt, kun je:

  • een verzoek om ambtshalve vermindering indienen, of;
  • als de bezwaartermijn van jouw aanslag nog niet verlopen is, een bezwaar indienen.

Dit kan bijvoorbeeld omdat je de toepassing van het forfait nog steeds tot een te ongunstige uitkomst vindt leiden en/of het werkelijke rendement dat je over dit jaar hebt behaald lager is.

Onder het werkelijk rendement vallen, behalve direct genoten inkomsten (zoals rente, dividend en huur), ook gerealiseerde vermogensmutaties, zoals het verkoopresultaat op aandelen en onroerende zaken èn mogelijk ongerealiseerde vermogensmutaties, zoals de waardeontwikkeling van aandelen en onroerende zaken. Inmiddels is namelijk al enige rechtspraak verschenen over de vraag of recht bestaat op verdere verlaging van de box 3-heffing als het werkelijke rendement lager is. Deze rechtspraak ligt echter niet allemaal op één lijn. De Advocaat-Generaal heeft op 18 september 2023 een conclusie getrokken. Het is uiteindelijk aan de Hoge Raad om een definitief oordeel te geven.

Let op! Aan het indienen van bezwaar en verzoeken tot ambtshalve vermindering zijn termijnen verbonden. Dit staat vermeld op de aanslag en/of beschikking.

Afhandeling aangifte en aanslagen 2021 & 2022

Heb je in 2021 op tijd aangifte gedaan en moet je belasting betalen over jouw box 3-inkomen? Dan geldt vanaf 20 april 2023 dat de Belastingdienst wacht met het opleggen van definitieve aanslagen over 2021 en 2022. Dit besluit voorkomt dat je vanwege box 3 bezwaar moet aantekenen. Zodra de Hoge Raad duidelijkheid heeft gegeven, legt de Belastingdienst de aanslagen alsnog op, waarbij ze rekening houdt met de beslissing van de Hoge Raad.

Let op! Het besluit om te wachten met het opleggen van de aanslagen over 2021 is van 20 april 2023. Mogelijk ontvang je toch een aanslag over 2021 of 2022, omdat deze al in een proces meeliep. Beoordeel dus altijd goed en tijdig de aanslagen die je ontvangt.

Voor het opleggen van definitieve aanslagen over 2021 en 2022 hanteert de Belastingdienst vooralsnog de volgende systematiek:

  • De box 3-heffing wordt berekend volgens het wettelijke systeem én volgens het rechtsherstel box 3.
  • De aanslag wordt gebaseerd op de laagste uitkomst van deze twee berekeningen.

Let op! De Belastingdienst legt nog wel voorlopige aanslagen op. Dit voorkomt dat mensen die recht hebben op teruggaaf lang(er) moeten wachten en dat mensen die belasting moeten betalen – bijvoorbeeld over ander inkomen dan box 3 – onnodig belastingrente in rekening gebracht krijgen. Tegen deze aanslagen staat geen bezwaar open. Je kunt een voorlopige aanslag wél laten herzien.

Niet eens met uitkomsten berekening?

De staatssecretaris heeft aangegeven dat belastingplichtigen geen actie hoeven te ondernemen voor op of na 24 december 2021 opgelegde voorlopige en definitieve aanslagen inkomstenbelasting (over 2021 en 2022). De Belastingdienst corrigeert deze automatisch als het rechtsherstel gunstiger is.

Ben je het niet eens met de uitkomsten van deze berekening, bijvoorbeeld omdat:

  • je de toepassing van het forfait nog steeds tot een te ongunstige uitkomst vindt leiden en/of;
  • het werkelijke rendement dat je over dit jaar hebt behaald lager is (zie hiervoor)?

Dan kun je bezwaar aantekenen tegen de definitieve aanslag die je ontvangt. Let daarbij wel op de bezwaartermijn van zes weken. Deze staat vermeld op de aanslag. Ook hanteert de Belastingdienst minimale vereisten die aan het bezwaar worden gesteld. Laat je hierover goed informeren.

Let op! Tegen een voorlopige aanslag kun je geen bezwaar aantekenen. Je kunt de aanslag wél laten herzien.

Geen bezwaar gemaakt over de jaren 2017-2020?

Heb je géén bezwaar aangetekend tegen aanslagen over 2017 tot en met 2020? Dan kun je niet alsnog bezwaar aantekenen.

Verzoeken om ambtshalve vermindering worden afgewezen. Wat wel? Je ‘lift’ automatisch mee in de zogenaamde massaal bezwaar plus periode. Daarin wordt de rechtsvraag voorgelegd of belastingplichtigen die geen bezwaar hebben ingediend tegen hun aanslag box 3 over de jaren 2017 tot en met 2020 (de zogeheten niet-bezwaarmakers), toch recht hebben op rechtsherstel conform de Wet rechtsherstel box 3 naar aanleiding van het Kerstarrest.

Inmiddels is bekend dat er vier procedures worden gevoerd. Wanneer de behandeling plaats vindt is nog niet bekend.  

Mocht de Hoge Raad geheel of gedeeltelijk in het voordeel van die belastingplichtigen beschikken, dan worden alle aanslagen inkomstenbelasting over de kalenderjaren 2017 tot en met 2020 automatisch herzien. Dit gebeurt op dezelfde manier zoals we hiervoor hebben uiteengezet voor de bezwaarmakers. Het maakt niet uit je een verzoek om ambtshalve vermindering of een bezwaarschrift tegen de afwijzing daarvan hebt ingediend.

De staatssecretaris heeft dit in een besluit van 25 januari 2023 bekendgemaakt. Dit is het resultaat van de koepel- en belangenorganisaties waar de Jong & Laan (ook) bij aangesloten is.

Onderzoek naar volledige compensatie

Het kabinet verwacht niet dat de Hoge Raad de groep belastingplichtigen die niet (tijdig) bezwaar hebben aangetekend alsnog in het gelijk gaat stellen maar wil hen de mogelijkheid om deze rechtsvraag voor te leggen niet onthouden. De belangenorganisaties zien wel nieuwe argumenten die niet (expliciet) aan de orde zijn geweest in een eerdere procedure.

Heb je nog vragen? Neem dan contact met ons op.