Modal shift vraagt volgens Mark van Geest, ledenadviseur bij evofenedex, in de eerste plaats om een ‘mental shift’: “De eerste stap is dat bedrijven erover nadenken. Zich realiseren dat overstappen op een andere modaliteit misschien wel gunstiger is voor de onderneming: lagere kosten, snellere transporttijden en sowieso minder CO2-uitstoot. In plaats van dat ze denken: het gaat gewoon goed met mijn vrachtauto’s, waarom zou ik veranderen?”

Maar veel bedrijven hebben niet zomaar de mankracht beschikbaar om dit allemaal uit te zoeken, vervolgt Van Geest. “Het kost veel tijd en moeite om bijvoorbeeld de gunstigste route voor een transport uit te zoeken. Wij weten de weg in die wereld, dus wij kunnen dat waarschijnlijk sneller en makkelijker. Dan hoeft het bedrijf er geen mensen voor vrij te maken. En het krijgt de verschillende vervoersopties op een presenteerblaadje, vergezeld van een indicatie van kosten en CO2-besparing.” 

Wij willen steeds meer transporten intermodaal gaan opzetten - Math Heetkamp, Central logistics manager bij glasfabrikant Scheuten.

Daarom hebben wij in 2020 bij evofenedex aangeklopt, zegt Math Heetkamp, central logistics manager bij glasfabrikant Scheuten. “We zagen mogelijkheden onze transporten vanuit Polen naar Venlo over het spoor te laten verlopen. De volumes op dat traject werden groter en ons glas is een zogenoemd voorraadproduct, dus levering hoeft niet precies op tijd te gebeuren. Maar toen ik die mogelijkheden verder wilde onderzoeken, liep ik tegen allerlei muren aan. Ik ben dus blij dat ik gebruik heb gemaakt van de Modal Shift Service.”

Na de inventarisatie kwam evofenedex met een advies, een businesscase die bestond uit drie mogelijke weg-spoorverbindingen. Op basis daarvan is Scheuten Glas een pilot gaan uitvoeren. Daarvoor is de glasproducent op zoek gegaan naar een passende transporteur. Dat werd Van Huët Glass Logistics. In de pilot zijn er ongeveer tien transporten geweest. “Tot november 2022, toen de vraag afnam. We hebben namelijk in Nederland ook een productielocatie. Er is nu even minder behoefte aan het product. Als de markt weer aantrekt, gaan we het spoorvervoer vanuit Polen zeker hervatten. We denken dan aan grotere volumes”, aldus Heetkamp.

Dichtslibben

Een ander bedrijf dat gebruik heeft gemaakt van de Modal Shift Service is Apex Tool Group, een Amerikaanse leverancier van hand- en elektrisch gereedschap. Zijn productielocaties zitten in Zuid- en Noord-Amerika en Azië, en de distributie naar Europa, Midden-Oosten en Afrika gebeurt vanuit een distributiecentrum in Emmen.

Voor de import naar Nederland zijn er twee grote transporten: vanuit het oosten via Rusland en het Europese continent en vanuit het westen via de haven van Rotterdam. Distribution en supply chain manager Audrey Root vertelt: “Maar het Europese wegennet is aardig aan het dichtslibben. Daarom, en ook vanuit duurzaamheidsoverwegingen, zijn wij gaan kijken naar andere vervoerswijzen dan wegvervoer. Zo hebben wij vanuit China een aantal zendingen per trein laten vervoeren. Die waren succesvol, maar vanwege de oorlog in Oekraïne zijn ze nu – hopelijk tijdelijk – stopgezet.

En voor het andere traject zijn wij via de Modal Shift Service van evofenedex in contact gekomen met terminaleigenaar en rederij MCS. Die verzorgt nu het transport vanuit de haven van Rotterdam naar de inlandterminal in Meppel. Vanuit daar is het nog ruim vijftig kilometer trucken naar Emmen.” langere afstanden. Natuurlijk moet het eerste en het laatste stuk over de weg gebeuren, maar dat is peanuts als je dat afzet tegen het totale transport naar bijvoorbeeld Italië. Ook als het om zeg honderd kilometer trucken gaat. In dat opzicht is er in Nederland altijd wel een overslagterminal in de buurt.”

Kijk bijvoorbeeld naar onze transporten vanuit Polen, zegt Heetkamp van Scheuten Glas. “Het glas dat geproduceerd wordt in Poznan, gaat eerst per glastruck naar Rzepin, vlakbij de grens met Duitsland. Daar wordt het op een trein gezet naar Tilburg. Vanuit daar gaat het weer over de weg naar onze productielocatie in Venlo.” Root vult aan: “De inlandterminal in Meppel biedt ons een aantal voordelen boven de deepseaterminal in Rotterdam, waarop we aangewezen zijn als we over de weg vervoeren. In de eerste plaats zijn de stallingskosten vele malen lager. Daarnaast is het ook fijn dat de afstand veel korter is."

De iets langere doorlooptijd is voor ons geen probleem - Audrey Root, Distribution en supply chain manager Apex Tool Group

Over de laatste modal shift bestaat volgens Koopmans (evofenedex) een aantal misvattingen. “Bijvoorbeeld dat je dicht bij een overslagterminal moet zitten om de modal shift rendabel te maken. Dat is echt niet per se nodig. Zeker als we het hebben over de doorlooptijd."

Een andere misvatting is volgens Koopmans dat wegvervoer altijd de betrouwbaarste en snelste modaliteit is. “In de eerste plaats: wat denk je van alle vertraging door files? Dat zal de komende jaren niet minder worden. En verder hebben wegvervoerders op dit moment natuurlijk veel last van het personeelstekort onder chauffeurs. In de binnenvaart en het spoorvervoer heb je daar niks mee te maken.”

Van Geest van evofenedex vult aan: “Veel infrastructuur is gebouwd in de jaren zeventig en tachtig. Dat moet allemaal onderhouden worden, en dat zal de komende jaren zeker zijn weerslag hebben op wegvervoer.” Root ervaart wel dat de transporten over het water een iets langere doorlooptijd kunnen hebben. “Maar dat is bij ons geen probleem, als het beperkt blijft tot een of twee dagen. Daar kunnen we in onze planning rekening mee houden. En als het om een spoedzending gaat, laten we deze toch per truck vervoeren. De lijntjes met onze logistiek dienstverlener en de terminal zijn erg kort.

Rendabel

“Dan is er nog een laatste misvatting te benoemen”, zegt Van Geest. “Dat een andere modaliteit altijd duurder is dan wegvervoer. In onze ervaring is de binnenvaart sowieso goedkoper. Zeker op de langere afstanden. Natuurlijk zijn er extra handelingen nodig bij de overslagterminals, maar wij zoeken dan uit hoe dat het voordeligst kan.”

Root bevestigt dat ook de kortere afstanden rendabel kunnen zijn: “Ook al gaat het bij ons maar om een traject van ongeveer 250 kilometer, het vervoer per barge betekent voor Apex een flinke kostenreductie op jaarbasis ten opzichte van wegvervoer.” Ook Heetkamp is te spreken over de kosten: “Na de pilot bleek de calculatie van evofenedex te kloppen: met het spoorvervoer behalen we een licht voordeel op de brutotransport-kosten.”

Modal flex

Zowel Scheuten Glas als Apex Tool Group is van plan de modal shift in de toekomst verder uit te breiden. Heetkamp: “Wij willen steeds meer transporten intermodaal gaan opzetten. Een voorwaarde is wel dat de Europees overheden en railbeheerders zorgen voor een goed spoornetwerk; anders kunnen dergelijke transporten niet van de grond komen. Maar we kijken ook naar de mogelijkheden van scheepvaart.”

Apex gaat, zodra het mogelijk is, het spoorvervoer vanuit China hervatten. “Daarbij zoeken we wel continu de balans tussen doorlooptijden en kosten. Want voor dat traject hebben we verschillende vervoersopties: door de lucht, over zee, of over de weg.” Koopmans juicht dat toe: “Wat we nodig hebben in deze tak van sport is – wat wij noemen – modal flex: je moet geen oogkleppen op hebben, maar juist met een brede blik naar de toekomst van je logistieke operatie kijken.”

Heb je vragen over duurzaam vervoer? Neem dan gerust contact op.

Bron: Evofenedex