Tegenbewijsregeling box 3: Werkelijk rendement doorgeven

Heb je vermogen in box 3 en was je werkelijke rendement lager dan het forfaitaire? Dan kun je mogelijk belasting terugkrijgen over de jaren 2017-2024. De tegenbewijsregeling biedt kansen, maar je moet wel op tijd in actie komen. Wat kun je nu al doen om goed voorbereid te zijn? We nemen je mee.

Counter-evidence scheme box 3: Reporting actual return

Stap 1: Bepaal of en voor welke jaren je in aanmerking komt voor de tegenbewijsregeling

De staatssecretaris heeft per aangiftejaar bepaald wie tot de doelgroep behoort. Hieronder kun je per jaar zien of jij tot de doelgroep hoort en dus gebruik kunt maken van de tegenbewijsregeling. Ook geven we kort aan wat je opties zijn als je (nog) niet tot de doelgroep behoort.

Jaren 2021 t/m 2024

Je komt voor deze jaren in aanmerking als je:

  • aangifte hebt gedaan over het betreffende jaar, of

  • een definitieve aanslag hebt ontvangen over dat jaar.

Jaar 2020

Je komt in aanmerking voor 2020 als je:

  • op of ná 12 november 2021 een definitieve aanslag 2020 hebt gekregen, of

  • vóór 12 november 2021 een definitieve aanslag hebt ontvangen én daartegen bezwaar hebt gemaakt (bijvoorbeeld via de massaalbezwaarprocedure).

Let op: In beide gevallen moet je uiterlijk 31 december 2025 een verzoek om ambtshalve vermindering hebben ingediend (als dat nog niet is gebeurd), óf vóór het einde van 2025 het formulier OWR indienen.

Jaren 2017, 2018 en 2019

Je komt voor deze jaren in aanmerking als je:

  • op of ná 12 november 2021 een definitieve aanslag hebt gekregen, of

  • vóór 12 november 2021 een definitieve aanslag hebt ontvangen én daartegen bezwaar hebt gemaakt (bijvoorbeeld via de massaalbezwaarprocedure).

Daarnaast moet je in beide gevallen ook tijdig een verzoek om ambtshalve vermindering hebben ingediend:

  • Voor 2019: uiterlijk 31 december 2024

  • Voor 2018: uiterlijk 31 december 2023

  • Voor 2017: uiterlijk 31 december 2022

Let op: Er is veel kritiek op het feit dat de tegenbewijsregeling vooralsnog alleen geldt voor mensen die tijdig zo’n verzoek hebben gedaan. Voor 2019 heeft de Belastingdienst belastingplichtigen met box 3 daarop gewezen. Maar als je bij 2017 of 2018 hebt meegedaan aan de massaalbezwaarprocedure zonder tijdig verzoek, val je nu buiten de regeling. We moeten het definitieve wetsvoorstel afwachten om te zien of deze ongelijkheid wordt opgelost, of dat je alsnog via een nieuwe procedure je rechten moet veiligstellen.

Andere gevallen

Als jouw definitieve aanslag over 2017 t/m 2020 op 24 december 2021 al onherroepelijk vaststond, heb je toen geen rechtsherstel gekregen in box 3. Of je daar misschien tóch recht op hebt, wordt onderzocht in de zogenoemde massaalbezwaarplusprocedure (MB+-procedure). Je kunt nu nog géén gebruikmaken van de tegenbewijsregeling. Als de Hoge Raad later besluit dat je toch recht hebt op rechtsherstel, mag je alsnog – op een later moment – een beroep doen op de tegenbewijsregeling.

Stap 2: Zet op een rij hoeveel belasting je hebt betaald in box 3

Behoor je tot de doelgroep voor bepaalde jaren? Pak dan je aangiften inkomstenbelasting erbij – van jou en je eventuele fiscale partner. Zet per jaar op een rij hoeveel belasting je volgens de aangifte hebt betaald of moet betalen in box 3. Het is namelijk alleen zinvol om je werkelijke rendement door te geven als je dan minder belasting betaalt.

Stap 3: Maak een inschatting van je werkelijke rendement

Het is vooraf helaas niet precies te voorspellen of je belasting terugkrijgt. De berekening van het werkelijke rendement kan complex zijn, zeker als je vermogen bestaat uit bijvoorbeeld vastgoed of niet-beursgenoteerde aandelen. Maak daarom voor elk relevant jaar een globale inschatting van je werkelijke rendement en de belasting die je daarover zou moeten betalen.

Als blijkt dat je bij werkelijke rendement juist méér belasting zou betalen, hoef je voor dat jaar geen formulier in te vullen. De definitieve aanslag blijft dan gewoon gebaseerd op je aangifte.

De Hoge Raad heeft bepaald: is je werkelijke rendement negatief? Dan krijg je geen belasting terug – de belasting in box 3 is nooit lager dan nul.

Tips:

  • Leg je aangiften met box 3-gegevens van de afgelopen jaren naast elkaar. Zie je stijgende waardes per 1 januari? Dan is het minder waarschijnlijk dat de tegenbewijsregeling voordelig uitpakt, omdat ook ongerealiseerde waardestijgingen meetellen.

  • De berekening kost tijd en informatie. Overweeg of het voor jou de moeite waard is om erin te duiken.

Wat valt onder werkelijke rendement?

  • De tegenbewijsregeling volgt de uitleg van de Hoge Raad (dec. 2021 & juni 2024):

  • Je berekent het rendement op je héle vermogen, over het héle jaar.

  • Zowel direct rendement (zoals rente, dividend, huur) als indirect rendement (waardeontwikkeling, ook ongerealiseerd) tellen mee.

Belangrijk om te weten:

  • Er geldt geen heffingsvrij vermogen.

  • Verliezen uit andere jaren mag je niet verrekenen.

  • Je mag geen rekening houden met inflatie.

  • Waardevermeerdering door verbouwingen telt soms niet mee, mits goed onderbouwd.

Voorbeeldschema: berekening werkelijk rendement

Vermogenscategorie

Direct rendement +

+

Indirect rendement (waardeontwikkeling gerealiseerd/ongerealiseerd)+

=

Werkelijk rendement fiscaal

Banktegoeden

 

 

 

 

 

Tweede woning

 

 

 

 

 

Verhuurd vastgoed

 

 

 

 

 

Overige bezittingen

 

 

 

 

 

Schulden

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Totaal werkelijk rendement

 

 

 

 

 

Belasting box 3

 

Tarief

 

Vanaf 2024: 36%

2023: 32%

2022: 31%

Tot 2022: 30%

 

 

Het rendement zoals dat voor de tegenbewijsregeling is gedefinieerd, komt op een aantal belangrijke punten mogelijk niet overeen met wat jij zelf onder werkelijk rendement verstaat. Denk bijvoorbeeld aan het feit dat je kosten niet in mindering mag brengen of dat je verliezen niet kunt verrekenen. Wil je dit ter discussie stellen bij de Belastingdienst? Neem dan contact op met je adviseur.

Stap 4: Verzamel de benodigde informatie

Voor het invullen van het formulier ‘Opgaaf Werkelijk Rendement’ (OWR) heb je veel gegevens nodig. Hoeveel hangt af van jouw situatie. Denk aan:

Bank- en spaartegoeden:

  • IBAN en naam bank

  • Jaaroverzichten met rente

Vorderingen:

  • Geldleningsovereenkomst

  • Bankafschriften met ontvangen rente

  • Onderbouwing waardeveranderingen

Beleggingen:

  • Jaaroverzicht van instelling/fonds

  • Bruto-inkomsten, waarde per 1 jan / 31 dec

  • Overzicht van aan- en verkopen

VvE-aandeel:

  • Bewijs van jouw aandeel in de rente

Onroerende zaken (geen eigen woning):

  • WOZ-beschikkingen / taxatierapporten

  • Facturen van verbeteringen + onderbouwing waardestijging

  • Aan- of verkoopnota’s

  • Huuropbrengsten + overeenkomsten

Cryptovaluta:

  • Jaaroverzichten met waarden per 1 jan / 31 dec

  • Overzicht van aan- en verkopen

Schulden:

  • Jaaroverzicht met rente

  • Leningsovereenkomst

  • Bankafschriften met betaalde rente

  • Eventuele waardeveranderingen

Let op: Bij de berekening telt het moment van ontvangst, niet het jaar waarop het rendement betrekking heeft. Bijvoorbeeld: rente ontvangen op 1 januari 2023 hoort bij dat jaar, ook als het over 2022 gaat.

Stap 5: Geef het werkelijk rendement door

Je kunt het formulier OWR invullen via mijn.belastingdienst.nl met je DigiD. Of laat je adviseur het doen via zijn aangiftesoftware. Zorg ervoor dat je alle info compleet hebt; dat scheelt tijd.

Let op: Je hebt een deadline. Die staat in de brief van de Belastingdienst. Wacht niet te lang – het formulier invullen kost tijd en kan pas als je alles compleet hebt.

Stap 6: Controleer de aangepaste of nieuwe aanslag

De Belastingdienst gebruikt je opgave om de definitieve aanslag op te leggen, of een eerdere aanslag te corrigeren. Ben je het niet eens met de manier waarop het werkelijke rendement is berekend? Maak dan op tijd bezwaar. De termijn staat op de aanslag.

Tijdpad

De regels voor het berekenen van het werkelijke rendement staan in het Wetsvoorstel tegenbewijsregeling box 3. De wet is nog niet definitief, maar als alles volgens plan verloopt, treedt hij op 1 juli 2025 in werking. Pas daarna weet je zeker of je daadwerkelijk belasting terugkrijgt.

Let op! Dit bericht is gebaseerd op de wet- en regelgeving zoals die gold op de publicatiedatum en bevat een algemene beschrijving. Onze adviseurs adviseren je graag over de actuele mogelijkheden voor jouw specifieke situatie. Neem gerust contact op.

Want to know how to navigate

the Box 3 bedlam?

Developments around Box 3 are moving quickly. Can't see the forest for the trees? We'll help give you clarity and explore possible solutions together.